Europa | Essays en lezingen

Geert Mak en Jonathan Holslag over Europa’s worsteling met de jonge eeuw

Geert Mak en Jonathan Holslag deelden dit jaar het schap met twee bejubelde boeken die een gids zijn door en voor ons turbulente Europees tijdsgewricht. In Amsterdam Centraal zien ze vandaag samen de laatste treinen van 2019 in gang sjokken naar 2020. De vooruitblik is somber. ‘Wij Europeanen hebben onszelf wijsgemaakt dat vrede een normale situatie is, terwijl het hier altijd omgekeerd was’. Een gesprek met Maarten Rabaey van De Morgen. Lees meer >

Een continent van wantrouwen

Nee, onverwacht kwam het niet. Overal in Europa broeide het, de grote klap moest komen, alleen wist niemand waar en hoe. Het werd een Britse volksopstand. Lees meer >

EÉN VERHAAL: HET GROTE GEVAAR IN KOORTSIGE TIJDEN

Toespraak, gehouden bij de uitreiking van de Europese prijs van de Fondation du Mérite Européen aan Geert Mak, op 2 juni 2016. Lees meer >

De euro wordt zo langzamerhand een gevaarlijke gifpil voor heel Europa

‘Het is zo langzamerhand begrijpelijk dat niemand meer iets snapt van de Griekse crisis. Er speelt van alles tegelijk: Er is een puur financieel-politieke discussie: hoe redden we de euro en hoe voorkomen we nieuwe crises? Er is een pre-modern Europees land in grote nood, mede omdat het weigert om de eigen rol in dit alles onder ogen te zien: hoe overtuig je de Grieken dat veel oplossingen toch uit henzelf moeten voortkomen? Lees meer >

Aan tafel bij Van Rompuy: ‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje’

‘De crisis in Europa,’ schreef The Economist in de winter van 2011, ‘doet griezelig veel denken aan de financiële onrust tijdens de late jaren twintig en de vroege jaren dertig toen economieën als dominostenen omvielen onder druk van bezuinigingen, schaars geld en het ontbreken van een centrale geldschieter die als laatste mogelijkheid geld kan scheppen. Lees meer >

Abel Hertzberglezing - 2013

Op zondag 23 september spreekt Geert Mak in de Rode Hoed in Amsterdam de vierentwintigste Abel Hertzberglezing uit. Thema: de toenemende spanning in Europa tussen 'ruimte' - de internationale gemeenschap - en 'plaats' - het land, de regio, de eigen, min of meer voorspelbare wereld. Lees meer >

De grote kwaal van de EU heet nog steeds: Triomfalisme

De laatste decemberweken van die tour herinner ik me als de dag van gisteren: ik trok van een Oost-Berlijn, nog altijd grijs en verward na decennia van communisme en nationaal-socialisme, naar een arm maar optimistisch Warschau en een desolaat en zelfs hongerig Moskou. Dan zuidwaarts, door een gebombardeerd en verwoest Belgrado en Novi Sad. Lees meer >

1914: Tranen en wat gedachten achteraf

Kan een kettingreactie als in 1914 zich herhalen? Op het eerste gezicht niet, maar bepaalde mechanismen zien we telkens wel terugkeren. Geert Mak opende in Berlijn de History Campus 1914. Lees meer >

‘Het gaat nog knakken en kraken’

Het wordt tijd dat de Europese landen elkaar eens diep in de ogen kijken en uitmaken wat ze nog met elkaar willen, zegt Geert Mak ten Ine Renson van het Belgische dagblad De Tijd. Dat is zoals in elk huwelijk een lastige fase, het moment van de waarheid. Maar zinken zal het scheepje niet. ‘Dit is niet het einde van een tijdperk.’ Lees meer >

En toen werd het plotseling stil

Toespraak bij de herdenking van de bevrijding van het concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn, 23 april 1945. Lees meer >

Brexit: meer Europese integratie betekent nog geen superstaa

Lees meer >

Ik zou de lastpakkerigheid van de Britten wel missen

‘De Grieken zijn al platgewalst, gaan we ze nu ook nog eens fijnstampen of zo?’ Geert Mak spreekt met Knack over de vluchtelingencrisis, Oekraïne, de traagheid van de Europese Unie en de ‘lastpakkerigheid’ van de Britten. ‘Het is met de Britten als met de populisten: je moet wel goed naar ze luisteren.’ Lees meer >

Eindelijk sprak de krekel...

Wat gebeurt er met Griekenland? Geert Mak: 'Het sprookje van de krekel en de mier heeft het Europese project enorme, wellicht zelfs onherstelbare schade toe gebracht.' Wat is het verhaal een fantastisch geschenk! Wat biedt onze menselijke neiging tot vertellen een vreugde, en ook een troost. Lees meer >

De jaren dertig spoken weer rond

Herfst in het paradijs

Al zijn de jongste voorspellingen iets minder somber, de crisis heeft het geloof in de Europese eenwording een fikse knauw gegeven. Hoe moet het nu verder met dat Europese ideaal? 'We krijgen niet meer een Europese samenwerking uit idealisme, maar uit bittere noodzaak,' betoogt Geert Mak in een televisiecollege vanuit het kasteelt Doorn. Lees meer >

'Ik denk dat Europa ook zonder Eurocrisis vroeger of later in deze fase was beland'

Deze maand verscheen, na de Duitse, Deense en Noorse vertaling, ook de Poolse editie van ‘Reizen zonder John’. (De Engelse vertaling verschijnt in september, de Bosnisch/Servische, Franse en Italiaanse edities komen eraan.) De Poolse vertaalster, Malgorzata Wozniak-Diederen ondervroeg Geert Mak over het Amerika van nu en vijftig jaar geleden, Steinbeck, Kapuscinski, de toekomst van Europa en zijn nieuwe boek. Lees meer >

Overleeft Europa de crisis?

Het was het laatste jaar van de vorige eeuw, het jaar 1999. Twaalf maanden reisde ik kris-kras door ons continent – een expeditie die het fundament zou vormen van mijn latere boek In Europa. De laatste decemberweken van die tour herinner ik me als de dag van gisteren: ik trok van een Oost-Berlijn, nog altijd grijs en verward na decennia van communisme en nationaal-socialisme, naar een arm maar optimistisch Warschau en een desolaat en zelfs hongerig Moskou. Lees meer >