Voor de jongens in 1823 was de tocht een studie naar de mentaliteit en de cultuur van het toen net tot stand gekomen Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Jacob van Lennep legde het verslag van de tocht vast in een dagboek, waarin hij minutieus de bezienswaardigheden, het landschap, de infrastructuur, de werkbezoeken aan instellingen en de zeden en gewoonten in die tijd beschrijft. Het is een levendige en precieze beschrijving van een voor Nederland belangrijke periode.

In de televisieserie is Geert Mak de gids die het heden met het verleden verbindt - zoals hij dat ook in zijn boeken doet. In negen afleveringen loopt, vaart en rijdt Geert Mak, samen met regisseur Theo Uittenbogaard, de tocht van Van Lennep na. Zo onstaat een uniek beeld van Nederland waarin landschap, dorpen en steden in hun huidige en historische context te zien zijn.

Ze gaan telkens op zoek naar de oorspronkelijke route van Jacob van Lennep. Soms verdwalen ze, maar ook dat blijkt van die tijd: ook Jacob en zijn vriend Dirk stuitten wel eens op minder begaanbare paden. Elke aflevering is verbonden aan een thema. De negen thema’s schetsen een beeld van Nederland van voor de industriële revolutie.

Behalve de televisieserie werd ook het reisdagboek van Jacob van Lennep opnieuw uitgebracht. De oorspronkelijke tekst is hertaald door Marita Mathijsen en werd van een inleiding voorzien door Geert Mak.

De zomer van 1823 is een productie van Interakt voor de RVU
Geert Mak: presentatie, scenario
Theo Uittenbogaard: samenstelling, regie
Henk Baard: eindredactie RVU
René Mendel: idee en producent
Ottoline Rijks en Julie Houben: research en productie